معرفی سایت Seed Germination app

مصاحبه با دکتر محمدرضا لبافی حسینآبادی

عضو هیئت علمی گروه کشت و توسعه گیاهان دارویی پژوهشکده گیاهان دارویی، جهاد دانشگاهی

آقای دکتر لبافی لطفاً خودتان را معرفی کرده و زمینه فعالیت و تخصص خودتان را توضیح دهید.

اینجانب محمدرضا لبافی حسین‎آبادی استادیار گروه کشت و توسعه گیاهان دارویی پژوهشکده گیاهان دارویی، جهاد دانشگاهی و موسس سایت شبکه گیاهی ایران هستم. از سال ۱۳۹۱ تاکنون در خدمت این پژوهشکده هستم. زمینه تخصصی و فعالیتم در حوزه کمی‎سازی متابولیت‎های ثانویه، خواب بذر، رشد و نمو گیاهچه و طراحی بانک اطلاعاتی است.

ایده ایجاد سایت Seed Germination app از کجا آغاز شد؟

از سال ۱۳۸۹ به دنبال نوشتن کتابی در زمینه فرمول‎های کشاورزی بودم که به دلایل مختلف نتونستم این کار انجام بدم. در همین راستا اولین طرحی که در پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی انجام دادم در زمینه جوانه‎زنی و خواب بذر تحت عنوان “تعیین روش های شکست خواب بذر و بهبود جوانه‎زنی بذر گونه های مهم گیاهان دارویی در راستای توسعه بانک بذر گیاهان دارویی” بود و پس از پایان کار سایت شبکه گیاهی ایران (www.netplant.ir) تصمیم گرفتم که ساخت نرم افزار تحت وب جوانه‎زنی بذر به همراه یک بانک اطلاعاتی از نحوه شکست خواب بذر آغاز کنم.

شاخصها و آمارههایی که در این سایت در دسترس است، کدامند؟

شاخصهای جوانهزنی عبارتند از:

FGP: Final germination percentage; MGT: Mean germination time; SDG: Standard deviation of the germination time; VGT: Variance of germination time; CVT: Coefficient of variation of the germination time; MGR: Mean germination rate; GSP: Germination speed; GRI: Germination rate index; GI: Germination Index; SYN: Synchrony of the germination process; UNC: Uncertainty of the germination process.

آمارهها عبارتند از:

به دو صورت الف) کلی و ب) بر اساس تیمار: مجموع داده‎ها، میانگین، مجموع مربعات، واریانس، انحراف معیار، استاندارد خطای میانگین گزارش می‎شود.

ساخت نرم افزار چه مدت طول کشید؟

از اواسط اسفند ۱۳۹۶ تا اوایل مهر ۱۳۹۷٫

لطفا به صورت مختصر سایت را معرفی کنید.

سایت Seed Germination app دارای دو قسمت مجزا می‎باشد.

  • پایگاه اطلاعاتی شکست خواب بذر (Seed Dormancy Database)
  • نرم افزار تحت وب جوانه‎زنی بذر (Seed Germination app)

۱- پایگاه اطلاعاتی شکست خواب بذر

ﺑﺬر ﻣﻬﻢ‎ﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻜﺜﻴﺮ و ﺣﻔﻆ ذﺧﺎﻳﺮ ﺗﻮارثی ﮔﻴﺎهان اﺳﺖ و در اﻧﺘﺸﺎر و اﺳﺘﻘﺮار ﮔﻴﺎه در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﺣﻔﻆ و ﺑﻘﺎی ﻧﺴﻞ ‏ﮔﻴﺎه در ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﺨﺖ و طولانی ﻣﺪت، ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰایی دارد. ﻋﺪم ﺟﻮاﻧﻪ‎زنی ﺑﺬر‎ﻫﺎی ﺳﺎﻟﻢ و زﻧﺪه حتی در ﺷﺮاﻳﻂ محیطی ﻣﻨﺎﺳﺐ از ‏ﻗﺒﻴﻞ آب، ﻧﻮر و اﻛﺴﻴﮋن را خواب ﺑﺬر گویند.

روش‎های استاندارد آزمون بذر و شکست خواب بذر گیاهان مختلف توسط انجمن International seed testing association ارائه شده است. این بانک اطلاعاتی شامل حدود ۸۷۰ گونه گیاهی به همراه نحوه شکست خواب است که توسط ISTA گزارش شده است با قابلیت جستجو و گذاشتن نظر در مورد هر گونه گیاهی می‎باشد.

این بخش قابلیت اضافه نمودن تعداد گونه‎های گیاهی را به صورت آنلاین دارا می‎باشد. گیاهان در این پایگاه داده با استفاده از نام علمی، نام خانواده و نام فارسی قابل جستجو هستند. پس از جستجو با کلیک بر روی نام علمی هر گیاه می‎توان به نام خانواده، نام فارسی، بستر مناسب جهت کشت گیاه برای جوانه‎زنی، دمای بهینه کشت بذر، اولین روز جوانه‎زنی، آخرین روز جوانه‎زنی، تیمار مناسب جهت شکست خواب بذر و … دست یافت.

در قسمت Germination method سایت راهنمایی‎های لازم جهت اجرای طرح و آشنایی با نکات اولیه تست جوانه‎زنی توضیح داده شده است.

۲-نرم افزار تحت وب جوانهزنی بذر

این قسمت از چندین بخش تشکیل شده است.

الف- در بخش Data view کاربران پس از ثبت نام قادر خواهند بود تا داده‎های خام مربوط به آزمون جوانه‎زنی خود را بارگذاری کنند. بارگذاری اطلاعات می‎تواند به روش‎های دستی و یا به صورت یک جا از طریق گزینه Import با استفاده از فایل Excel انجام شود. تمام داده ها به صورت آنلاین قابل تغییر هستند و پس از تغییر به صورت اتوماتیک ذخیره می شوند.

ب- بخش Analysis خود شامل دو قسمت است. در قسمت اول کاربر از بین شاخص‎های جوانه‎زنی شاخص مورد نظر خود را انتخاب می‎کند. در قسمت دوم کاربر می‎تواند گزینه‎هایی را جهت نمایش داده‎ها، آماره‎های توصیفی و یا تجزیه واریانس و مقایسه میانگین انتخاب کند و با انتخاب گزینه Result view نتایج را مشاهده کند.

ج- در بخش User manual کاربر می‎تواند آموزش کامل استفاده از نرم افزار را به دو زبان فارسی و انگلیسی مشاهده کند.

د- در بخش Documentation فرمول‎های مورد استفاده در قسمت شاخص‎های جوانه‎زنی در دسترس است.

ه- بخش Data sample شامل داده‎های آزمایشی جهت کار با نرم افزار است.

چه برنامهای برای آینده دارید؟

در قسمت بانک اطلاعاتی شکست خواب بذر در نظر داریم تا نتایج مقالات معتبر در این زمینه به همراه رفرنس به بانک اطلاعاتی اضافه کنیم.

در قسمت آنالیز آماری اضافه کردن گراف، شاخص‎های آماری، تست نرمالیته، پیدا کردن داده‎های پرت، اضافه کردن آزمایش فاکتوریل، اضافه کردن شاخص‎های میانگین همچون دانکن، اضافه کردن مدل‎های هیدروترمال و …

آیا در زمینههای دیگر هم قصد ایجاد نرم افزار دارید؟

بله در صورت فراهم بودن شرایط علاقمندیم تا در زمینه‎های دیگری همچون شاخص‎های مربوط به تنش‎های محیطی، شاخص‎های رشد، شاخص‎های کشت مخلوط و … به نرم افزار اضافه کنیم.

سخن پایانی

در حال حاضر سایت در مرحله آزمایشی قرار دارد و در آینده‎ای نزدیک با قابلیت‎های آماری و شاخص‎های جوانه‎زنی بیشتر ارایه خواهد شد. علاقمندان می‎توانند شاخص‎های مورد نظر خود را به نشانی netplant.ir@gmail.com ارسال نمایند تا در نسخه های بعدی سایت اضافه گردد.

علاقمندان برای آشنایی با نحوه استفاده از نرم افزار Seed Germination app می‎توانند از راهنمای فارسی آن استفاده کنند.

تیره قیچ،تیره اسفند(Zygophyllaceae)

فرم کلی تیره Zygophyllaceaeگیاهانی درختی یا درختچه ای یا علفی؛ رزین دار یا غیررزینی؛ آبدار یا غیرآبدار. گیاهانی علفی بصورت یکساله یا چندساله. خشکی زی. برگ ها متقابل یا متناوب؛ علفی یا گوشتی یا چرمی یا تغییر یافته به خار؛ دمبرگ دار یا بی دمبرگ؛ غیرپوششی؛ مرکب یا ساده؛ تک برگچه ای یا دوبرگچه ای یا سه برگچه ای یا پرمانند. پهنک برگ تک رگبرگی یا دارای رگبرگ پرمانند. برگ ها گوشوارک دار. گوشوارک ها جدا از هم؛ خار مانند یا فلس مانند یا برگ مانند؛ پایا.

تولیدمثل و گرده افشانی: گیاهانی هرمافرودیت یا دوپایه. گرده افشانی توسط حشرات.

جغرافیا : نواحی معتدل تا گرمسیری. X=6, 8-13(+) .

طبقه بندی خانواده Zygophyllaceaeزیررده دولپه ای ها. راسته Zygophyllales .

این خانواده دارای ۲۳۵ گونه است.

Larrea tridentata

گونه های خانواده Zygophyllaceae در شبکه گیاهی ایران:

نام انگلیسی
خانواده
نام علمی
Creosote Bush
Zygophyllaceae
Zygophyllaceae
Syrian Rue
Zygophyllaceae
Caltrop
Zygophyllaceae
Syrian Bean Caper
Zygophyllaceae

تیره Zosteraceae

فرم کلی تیره Zosteraceaeگیاهان علفی و آبزی. چندساله، با برگ های متراکم اولیه یا فاقد برگ های متراکم قابل رؤیت؛ دارای ریزوم. آبدوست، دریایی، ریشه دار. برگ ها غوطه ور در روی آب. برگ ها متناوب، با آرایش دو ردیفه، پهن، بدون دمبرگ، پوشش دار، ساده. پهنک برگ یکپارچه، خطی، با رگبرگ پرمانند. برگ ها زبانه دار. دارای فلس های محوری. حاشیه پهنک برگ یکپارچه.

تولیدمثل و گرده افشانی: گل های بارور دارای نرینگی و مادینگی. گیاهانی یک پایه یا دو پایه. گرده افشانی توسط آب.

جغرافیا: مناطق یخبندان تا گرمسیری. گسترش وسیع در نواحی ساحلی. X=6, 10 .

طبقه بندی خانواده Zosteraceaeزیررده تک لپه ای ها، راسته Alismatales .

این خانواده دارای ۱۸ گونه است.

Zostera marina

گونه های خانواده Zosteraceae در شبکه گیاهی ایران:

نام انگلیسی
خانواده
نام علمی
Surf Grass
Zosteraceae
Sea Grass
Zosteraceae
Eel Grass
Zosteraceae

تیره زنجبیل(Zingiberaceae)

فرم کلی تیره Zingiberaceaeگیاهانی علفی؛ دارای اسانس. چندساله؛ فاقد برگ های متراکم قابل رؤیت؛ ریزوم دار. مستقل یا اپی فیت. خشکی پسند. برگ ها همیشه سبز؛ متناوب؛ دوردیفه؛ علفی یا چرمی؛ دمبرگ دار یا نیمه دمبرگ دار؛ پوشش دار. برگ ها معمولاً فاقد عطر مشخص؛ ساده. پهنک برگ یکپارچه؛ خطی یا کشیده یا نیزه ای یا تخم مرغی شکل؛ با رگبرگ پرمانند.

تولیدمثل و گرده افشانی: گیاهانی هرمافرودیت. دارای گل های شهددار. شهد مترشحه از مادگی. گرده افشانی توسط حشرات یا پرندگان.

جغرافیا: نواحی گرمسیری. X=(9-)12(-26) .

طبقه بندی خانواده Zingiberaceaeزیررده تک لپه ای ها. راسته Zingiberales .

این خانواده دارای حدود ۷۰۰ گونه است.

Hedychium coronarium

گونه هایخانواده Zingiberaceaeدر شبکه گیاهی ایران:

نام انگلیسی
خانواده
نام علمی
Zingiberaceae
Butterfly Ginger
Zingiberaceae
Zingiberaceae
Zingiberaceae

تیره Zannichelliaceae

فرم کلی تیره Zannichelliaceaeگیاهانی علفی و آبزی. گیاهانی با رشد عادی یا بسیار عجیب، گاهی اوقات رشته ای. چندساله. فاقد برگ های متراکم قابل رؤیت، ریزوم دار. آبزی، غیردریایی، دارای ریشه. برگ ها غوطه ور در زیر آب. برگ ها متناوب تا تقریباً متقابل، مارپیچی (Zannichellia )، معمولاً بریده بریده، بدون دمبرگ، پوشش دار یا پوشش دار و غیرپوششی. برگ ها ساده. پهنک برگ یکپارچه، خطی، تک رگبرگی یا دارای رگبرگ پرمانند. برگ ها زبانه دار. دارای فلس های جانبی.

تولیدمثل و گرده افشانی: گل های بارور دارای وظایف نرینگی و مادینگی (معمولاً)، یا دارای وظیفه نرینگی یا دارای وظیفه مادینگی. گیاهانی تک پایه (معمولاً) یا دوپایه. گل های نر فاقد مادگی. گرده افشانی توسط آب.

جغرافیا: نواحی بسیار سرد تا گرمسیری. عدم حضور از اروپا-آسیای مرکزی، آفریقای مرکزی و شمال شرق آمریکای جنوبی. X= 6-8 .

طبقه بندی خانواده Zannichelliaceaeزیر رده تک لپه ای ها، راسته Alismatales .

این خانواده دارای ۶ گونه است.

Zannichellia palustris

گونه های خانواده Zannichelliaceae در شبکه گیاهی ایران:

نام انگلیسی
خانواده
نام علمی
Horned Pondweed
Zannichelliaceae

 

تیره Xyridaceae

فرم کلی تیره Xyridaceaeگیاهانی علفی. چندساله، با برگ های متراکم اولیه؛ ریزوم دار. خشکی پسند یا شورپسند. برگ ها متناوب، با آرایش مارپیچی یا دوردیفه، پهن یا حلقوی؛ علفی یا چرمی؛ بدون دمبرگ، پوشش دار، ساده. پهنک برگ یکپارچه، خطی، با رگبرگ پرمانند. برگ ها زبانه دار یا غیرزبانه دار.

تولیدمثل و گرده افشانیفاقد گل های تک جنسی. گیاهانی هرمافرودیت. فاقد گل های شهددار. گرده افشانی توسط حشرات.

جغرافیا: پراکنش وسیع در نواحی نیمه گرمسیری و گرمسیری. شمال و جنوب آمریکا، آسیا، آفریقا و استرالیا. X= 9, 13, 17 .

طبقه بندی خانواده Xyridaceaeزیررده تک لپه ای ها، راسته Poales .

این خانواده دارای حدود ۲۷۰ گونه است .

Xyris caroliniana

گونه های خانواده Xyridaceae در شبکه گیاهی ایران:

نام انگلیسی
خانواده
نام علمی
Carolina Yelloweyed Grass
Xyridaceae

تیره Xanthorrhoeaceae

فرم کلی تیره Xanthorrhoeaceaeگیاهانی درختچه ای؛ رزین دار. دارای برگ های متراکم اولیه یا دارای برگ های متراکم انتهایی؛ ریزوم دار یا غده ای. مستقل. شورپسند. برگ ها همیشه سبز؛ در اندازه های کوچک تا بسیار بزرگ؛ متناوب؛ مارپیچی؛ چرمی؛ بی دمبرگ؛ پوشش دار یا غیرپوششی؛ ساده. پهنک برگ یکپارچه؛ خطی؛ با رگبرگ پرمانند.

تولیدمثل و گرده افشانیگیاهانی هرمافرودیت. دارای گل های شهددار. شهد مترشحه از مادگی.

جغرافیا: بومی استرالیا. نواحی معتدل تا گرمسیری. X=22 .

طبقه بندی خانواده Xanthorrhoeaceaeزیررده تک لپه ای ها. راسته Asparagales .

این خانواده دارای ۶۶ گونه و تنها یک جنس Xanthorrhoea است.

Xanthorrhoea australis

گونه های خانواده Xanthorrhoeaceae در شبکه گیاهی ایران:

نام انگلیسی
خانواده
نام علمی
Grasstree
Xanthorrhoeaceae

 

تیره Winteraceae

فرم کلی تیره Winteraceaeگیاهانی درختی یا درختچه ای؛ دارای اسانس. خشکی پسند. برگ ها متناوب؛ مارپیچی؛ علفی یا چرمی؛ دمبرگ دار؛ غیرپوششی؛ معطر؛ ساده. پهنک برگ یکپارچه؛ با رگبرگ پرمانند. برگ ها بی گوشوارک. حاشیه پهنک برگ یکپارچه.

تولیدمثل و گرده افشانی: گیاهانی هرمافرودیت یا یک پایه یا یک پایه ی پلی گام. گرده افشانی توسط باد یا حشرات.

جغرافیا، سیتولوژی: نواحی معتدل تا گرمسیری. مالزی تا اقیانوس آرام، شرق استرالیا، نیوزیلند، آمریکای جنوبی و مرکزی. X=13, 43 .

طبقه بندی خانواده Winteraceaeزیررده دولپه ای ها. راسته Canellales .

این خانواده دارای ۱۲۰ گونه است.

 Drimys lanceolata

گونه های خانواده Winteraceae در شبکه گیاهی ایران:

نام انگلیسی
خانواده
نام علمی
Brush Pepperbush
Winteraceae
Mountain Pepper
Winteraceae
Winter’s Bark
Winteraceae
Heropito
Winteraceae

 

 

تیره انگور(Vitaceae)

گیاهان تیره مو معمولاً به صورت درختچه های بالا رونده ولی در بین آنها انواع علفی و یا گیاهانی با ساقه راست و حتی به صورت درخت نیز می توان مشاهده نمود. مجموعاً شامل ۱۲ جنس و تقریباً ۷۰۰ گونه می باشد که عموماً در مناطق معتدله و گرم کره زمین پراکندگی دارند. این گیاهان اغلب دارای پیچک می باشند و وجود پیچک نیز باعث سهولت اتصال آنها به درختان مجاور و بالا رفتن از تکیه گاهها می شود برگهای آنها به اشکال مختلف ساده یا مرکب از برگچه های شانه ای و یا برگچه های منتهی به یک نقطه است.

انگور، میوه نرم‌پوست و  شیره داری است که از درخت انگور به عمل می‌آید. درخت انگور، مو (تلفظ: مُؤ) نامیده می‌شود. مو یکی از قدیمی‌ترین گیاهانی است که انسان کاشتن آن را آموخت. در کتاب‌های دینی کهن و در بسیاری از اسطوره‌ها و سروده‌های ملل نام انگور و موستان بسیار آمده‌است. انگور در تمام مناطق معتدل جهان می‌روید. بیش از ۲۰ هزار نوع انگور در سراسر جهان می‌روید.

برخی از انواع انگور که در ایران کشت می‌شوند عبارتند از: کندری، شاهرودی (قرمز یا زمستانی)، یاقوتی قرمز، یاقوتی سفید، فخری، عسگری، مهدی خانی، بی دانه، بی دانه قرمز، مهره، شانی، ریش بابا، کشمشی یا سلطانی، روچه قرمز، روچه سفید، سنگک، امیری، لعل، حاجی عباسی، چشم گاوی، قندهاری، مایه میش، غلامی، شست عروس چیرکینک بستک، صاحبی، نباتی، شاهانی، یزدانی، مراغه‌ای، خلیلی، گوهر، لعل حسینی، دم خروسی، رازقی شیرازی، الوان، شصت عروسان، نارا، مادر و بچه، مسکه، گزنه‌ای، ملائی، مثقالی، ورچه‌ای، ابی، الفی سیاه، لوغن، شاماما، خیراندیش، سنگونک، علنی، رویال سبز، والنسیا، دیشویی، سرخ خلیلی.

Ampelopsis brevipedunculata

 

گونه های خانواده Vitaceae در شبکه گیاهی ایران:

نام انگلیسی
خانواده
نام علمی
Pepper Vine
Vitaceae
Porcelain Berry
Vitaceae
Vitaceae
Vitaceae
Vitaceae
Virginia Creeper
Vitaceae
Boston Ivy
Vitaceae
Vitaceae
Bush Grape
Vitaceae
Summer Grape
Vitaceae
Summer Grape
Vitaceae
Amur River Grape
Vitaceae
Canyon Grape
Vitaceae
Graybark Grape
Vitaceae
Grape
Vitaceae
Spanish Grape
Vitaceae
California Grape
Vitaceae
Sweet Winter Grape
Vitaceae
Currant Grape
Vitaceae
Crimson Glory Vine
Vitaceae
Frost Grape
Vitaceae
Spiny Vitis
Vitaceae
Vitaceae
Valley Grape
Vitaceae
Northern Fox Grape
Vitaceae
Vitaceae
Grape
Vitaceae
Post-Oak Grape
Vitaceae
Sweet Mountain Grape
Vitaceae
Bird Grape
Vitaceae
Mustang Grape
Vitaceae
Red Grape
Vitaceae
Vitaceae
Riverbank Grape
Vitaceae
Vitaceae
Muscadine Grape
Vitaceae
Sand Grape
Vitaceae
Grape
Vitaceae
Vitaceae
Grape
Vitaceae
Frost Grape
Vitaceae
Bush Grape
Vitaceae

تیره Viscaceae

 

فرم کلی تیره Viscaceaeگیاهانی کلروفیل دار ولی انگل درختچه ها. برگ ها بخوبی توسعه یافته تا بسیار تقلیل یافته یا فاقد برگ. گیاهانی بی ریشه؛ انگل ناقص. انگل روی بخش های هوایی گیاه میزبان. خشکی پسند یا شورپسند. برگ ها متقابل؛ علفی یا چرمی؛ ساده. پهنک برگ یکپارچه؛ تک رگبرگی یا با رگبرگ پرمانند. برگ ها بی گوشوارک

تولیدمثل و گرده افشانی: گیاهانی یک پایه یا دوپایه یا یک پایه ی پلی گام. گرده افشانی توسط باد یا حشرات.

~  Santalaceae

گونه های این خانواده در تیره  ~  Santalaceae قرار گرفته اند.

جغرافیا: نواحی معتدل تا گرمسیری. X=10-14 .

طبقه بندی خانواده Viscaceaeزیررده دولپه ای ها. راسته Santalales .

این خانواده دارای ۴۵۰ گونه است.

Phoradendron leucarpum

گونه هایخانواده Viscaceae در شبکه گیاهی ایران:

نام انگلیسی
خانواده
نام علمی
False Mistletoe
Viscaceae
Mistletoe
Viscaceae