اگر بخواهید پاسخ این سوال را بدهید کدام یک از گیاهان دارویی را نام می برید؟ شاید کمی مشکل باشد چرا که گیاهان دارویی سرتاسر خواص و فایده هستند و نمی توان از بین آنها بهترین را انتخاب کرد اما بالاخره در هر جمعی یک بهترین وجود دارد که به اعتقاد متخصصان طب سنتی یکی از پرخاصیت ترین گیاهان دارویی یونجه است.

یونجه، گیاهی است غریب که امروزه در اذهان عمومی تنها به درد علوفه دام می خورد، درحالی که در گذشته استفاده های فراوان از این گیاه پرفایده می شده است.این گیاه که عمدتاً در آسیا کشت می شود از اولین گیاهان دارویی شناخته شده برای بشر است.
«یونجه» که در فارسی به آن «اسپست باغی»، «سپست»، «سبیس» یا «درفا»، در افغانستان «اسپیشتا» و در ترکی بدان «یونجه»، به رومی «میدیکی»، به مصری «قضب» و به عربی «رطبه» یا همان «فصفصه» گویند، گیاهی است علفی، پایا و از تیره پروانه واران و همدسته شبدرها که ارتفاع آن تا یک متر می رسد. دارای ساقه های بلند و برگچه های نازک، نوک تیز و بیضی شکل. گل هایش غالباً بنفش، کوچک یا گاهی زردرنگ است و به شکل سیر، میوه «یونجه» مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچک تر از آن است. «یونجه» ریشه ای بسیار عمیق دارد که تا ۳ متر به عمق زمین نفوذ می کند، در نتیجه ویتامین ها و مواد معدنی را از خاک تهیه می کند. این گیاه از علف های خوب مراتع است و بهترین نوع آن سبز املس (نرم) است.

خواص یونجه بهترین گیاهان دارویی برای بدن انسان

این گیاه در اکثر نقاط جهان رشد می کند و به صورت وحشی در بعضی نواحی معتدل آسیا و شمال آفریقا می روید که انواع و اقسام دارد. مزاج یونجه تازه در آخر اول گرم و تر و خشک آن، گرم و خشک است و قوتش تا ۵ سال باقی می ماند.

 یونجه از نظر تغذیه عمومی غذایی کامل است که چاق می کند و آهن بسیاری دارد و خوردن آن تمام اعضای بدن را تقویت می کند، «یونجه» در درمان ضعف عمومی، ضعف بنیه، کم خونی و اعصاب مفید است و مغز و ستون فقرات را قوت می بخشد. این گیاه خوراکی با خواص تغذیه ای فوق العاده، منبع غنی از ویتامین های B ,K ,E ,D ,A و همچنین املاح معدنی نظیر کلسیم، اسیدفولیک، منیزیم، پتاسیم به حساب می آید و البته مصرف خشک آن تأثیرگذارتر خواهد بود.

 از دیگر فواید گیاه یونجه این است که حاوی مقدار قابل توجهی پروتئین است. علاوه بر این ریشه گیاه یونجه قابلیت آن را دارد که تا عمق ۱۸ متری زمین هم پیشروی کرده و ویتامین ها و مواد معدنی بیشتری را از خاک جذب کند.

 بررسی های گذشته حاکی از آن است که مصرف گیاه یونجه می تواند در پاک سازی روده از مواد سمی موثر باشد. همچنین گیاه یونجه کلسترول بد را کاهش می دهد و در تصفیه خون نقش دارد.

 خواص یونجه سلطان گیاهان دارویی

 یونجه ی پخته ملین و خشک آن قابض است، تازه آن نفاخ و افزاینده شهوت است.

 مداومت در خوردن شربت یونجه چاق کننده و مولد خون صالح و ضماد کوبیده آن با عسل محلل ورم سرد و با سرکه محلل ورم گرم است.

 یونجه مدر حیض است خصوصاً چون در حمام یا بعد از آن تناول نمایید و جهت خشونت سینه و سرفه نافع است.

 خوراک آن شیر و منی را زیاد می کند به خصوص تخم یونجه.

 مقدار ویتامینC آن ۲ برابر «جعفری» و ۴ برابر «لیموترش» است و ویتامینAآن از «شب کوری» جلوگیری می کند.

 یونجه همچنین مقداری ویتامینD داشته و سرشار از ویتامین K است که خوردن آن از خونریزی جلوگیری می کند و پخته آن برای رفع یبوست‌مفید است.

 ضماد پخته یونجه روزی ۲ بار جهت رعشه مفید است.

فواید یونجه و عرق یونجه بهترین گیاهان دارویی برای درمان بیماری ها

ترکیبات شیمیایی
ترکیبات شیمیایی یونجه بر حسب آن که عمل تجزیه روی این گیاه جوان (قبل از گل دادن) یا در آغاز گل دادن و یا پس از پیدایش گل انجام گیرد تفاوت می نماید. به طوری که در گیاه جوان، مقدار پروتئین ها زیادتر از آغاز گل دادن و برعکس مواد سلولزی و هیدرات های کربن آن کمتر است. آنزیم های بسیاری در یونجه یافت می شود که از آن ها می توان به اینورتاز و پکتیناز اشاره کرد. «یونجه» شامل حدود ۲۰ درصد پروتئین می باشد. علاوه بر این ها حاوی هیدرات های کربن، دیاستازها، نوعی ساپوتین با اثر عطسه آور، ستن ها، دو ماده رنگی، اسید فسفریک و ویتامین های مختلف است. در خاکستر آن مقدار زیادی آهک، پتاس، اسید فسفریک، کمی منیزیم، آهن و به مقدار جزئی «آرسنیک» و «سیلیس» است.

روش تهیه شربت با بهترین گیاهان داوریی “یونجه “

برای تهیه شربت یونجه ۳۰۰ گرم یونجه خشک را در یک لیتر آب می جوشانند تا نصف شود، سپس آن را با فشار صاف نموده و با ۹۰۰ گرم قند یا شکر شیرین کرده روزی ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم مصرف کند.

 یونجه را می توان دم کرده و آن را به صورت چای‌نوشید. همچنین می توان این گیاه را به صورت کپسول و همچون قرص های مولتی ویتامین‌روزانه مصرف کرد.

ترک اعتیاد با سلطان گیاهان دارویی یونجه

روش پزشکان قدیم ایران در معالجه اعتیاد، ساختن داروهایی بود که معتاد را نسبت به خود اعتیاد متنفر و حساس می کرد و برای این کار معمولاً از تعفن یونجه، افسنتین و چند گیاه دیگر استفاده می کردند. اخیراً داروسازان سنتی هند یونجه تازه را خرد کرده ۲ ماه در الکل خیسانده و بعد یک استکان آن را با مقداری آب موقع خماری به معتاد می خورانند و بعد دستور می دهند که از ماده مورد اعتیاد خود استفاده کند. محلول الکلی یونجه به علت داشتن ماده صابونی (ساپونین) شخص را ناراحت کرده و نسبت به ماده مورد اعتیاد متنفر و بیزار می سازد و تا مدتی زیاد از آن بدش می آید. این روش سابقاً در ایران برای درمان اعتیاد به الکل بود، اکنون برای معالجه معتادان به تریاک و سیگار و حتی هروئین به کار رفته و نتایج عالی داده است.

خواص عرق یونجه

یونجه طبیعت معتدل دارد.
معالج رعشه و ناراحتی های عصبی
چاق کننده
نیروبخش
کاهش قندخون
ضد شبکوری
درمان نرمی استخوان
تصفیه خون
نرم کننده سینه
قابض
ازدیاد شیر مادران
قاعده آور
موثر در ترک اعتیاد
دارای ویتامین آ و ب

روش مصرف 
سه فنجان در طول روز میل شود.